Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
Badkamer algemeen.
Voor de volgende onderwerpen ga naar:
geschiedenis van de badkamer;
afmetingen / bouwbesluit;
lavet;
zitbad, ligbad, bubbelbad, etc;
bidet;
wastafel;
douche;
2e toilet;
divers.
keuze van de warmwatertapbereider
water installaties algemeen - onderdeel: drinkwaterinstallatie
CAD detailsGeschiedenis van de badkamer:
Baden is iets van alle tijden. Maar persoonlijke hygiëne was vroeger niet zo vanzelfsprekend als vandaag de dag.Het einde van de 19e eeuw werd getekend door de industrialisatie en verstedelijking. De grote steden werden geplaagd door epidemieën die door het ontbreken van een rioleringstelsel om zich heen konden grijpen.
Stadsbesturen besloten tot het aanleggen van riolering om dit probleem het hoofd te bieden.
In Nederland werd een apart toilet in elke woning vanaf 1910 verplicht
en in 1965 gevolgd door de verplichting van het hebben van een badkamer voor nieuwbouwwoningen.
bron: geschiedenis van sanitair zie de verwijzingen naar externe sites van derden.
In het begin van de negentiende eeuw was de badkamer vaak een verlengde van de slaapkamer.
In rijkere milieus was de wastobbe een heuse sofa met draperieen van stof, niet in de laatste plaats uit schaamte voor naaktheid.
Deze tobbe werd in de loop van de negentiende eeuw meer en meer een zelfstandig meubelstuk.
De eerste vrijstaande baden waren van koper, de goedkopere baden waren meestal van zink.
Het koperen of zinken bad werd in de meeste huishoudens die over een bad konden beschikken, al snel vervangen door een model van geëmailleerd gietijzer.
Daar waar de koperen baden geschrobd moesten worden met zoutzuur om ze te ontdoen van oxidatie, kon men bij een geëmailleerd bad volstaan met zeepsop
|
De gewone arbeider hield het bij de lampetkan en -kom op de commode in de slaapkamer van de ouders, een wekelijks bezoek aan het badhuis voor de volwassenen (indien aanwezig) en het geploeter van de kinderen in de teil op zaterdagavond.
Een heel gedoe in de keuken tussen aanrecht en fornuis. (overigens was dezelfde teil s'zomers geschikt voor veel plezier en volksvermaak) |
Voor de wekelijkse wasbeurt zie de verwijzingen naar externe sites van derden.
badkamer Elisabeth Weeshuis te Culemborg (1902)
Afmetingen / bouwbesluit:
In Afdeling 4.8. Badruimte van het Bouwbesluit staat dat in een te bouwen bouwwerk (b.v. woningen) voldoende badruimten aanwezig moeten zijn en dat deze aan bepaalde minimum eisen moeten voldoen.
Tevens stelt het bouwbesluit via diverse andere artikelen eisen aan de vrije doorgang, maximale wateropname, luchtverversing, wering van vocht, bereikbaarheid en de thermische isolatie.
Let op!
Is de grootte van de woning meer dan 250 m2 dan is volgens tabel 4.45 het verplichte aantal badruimten > 1.
Algemeen:
De vloeroppervlak van de verplichte badruimte moet minimaal 1,6 m2 bedragen, de breedte minimaal 0,8 meter en de hoogte minimaal 2,3 meter.Een badruimte mag samengevoegd worden met een toiletruimte. (de minimale vloeroppervlakte moet dan 2,6 m2 bedragen).
De vloeroppervlakte van een verplicht integrale toegankelijke badruimte (mede toegankelijk voor rolstoelgebruikers) moet minimaal 2,2 x 2,2 m2 bedragen.
Het Bouwbesluit stelt geen eisen aan de inrichting van een dergelijk badruimte.
zie daarom brochure "Inrichting van rolstoeltoegankelijke toiletruimten & doucheruimten" (richtlijnen en suggesties) (wenkenblad nr.16)
bij de verwijzingen naar externe sites van derden:
De verplichte badruimte moet bereikbaar zijn vanaf toegang woning waarvan de minimale vrije doorgang 0,85 x 2,3 m bedraagt. Dat houdt in dat alle alle deuren naar de badruimten uitgevoerd moeten worden met deuren van minimaal deze afmeting.
Een badruimte moet afsluitbaar zijn (m.a.w. er moet ook hier een deur zijn).
Dit betekent overigens niet dat een badruimte op slot moet kunnen.
Let op!
Van binnen uit vergrendelbare deuren moeten in geval van nood aan de buitenzijde kunnen worden opengemaakt. Daarom bij voorkeur deuren naar buiten laten draaien.
(een onwel geworden iemand kan achter de gesloten deur liggen)
Het lavet:
(foto: kind in lavet flat Holtenbroek (www.historischcentrumoverijssel.nl))Het lavet veel voorkomend in de naoorlogse sociale woningbouw, van de jaren vijftig, waarbij soberheid troef was is een typisch Nederlands product en is in andere landen niet of nauwelijks bekend.
Het lavet was eigenlijk een rechthoekig aanrecht dat bestond uit een grote ronde, tamelijk diepe kuip, met naadloos daaraan vast een vlak deel met rondom een opstaande rand tegen afdruipend water.
In combinatie met een warmwatervoorziening, een kraan en een douchekop kon het lavet worden gebruikt als wastafel, zitbad, voetbad, douchebak en als waskuip voor de gezinswas.
Men kon er in zitten, hoewel dat voor volwassenen tamelijk krap was.
Voor het baden van kinderen was het een hele vooruitgang ten opzichte van het baden in de zinken tobbe voor de keukenkachel.
De kinderen konden staande in de kuip gemakkelijk gewassen en gedroogd worden op een hoogte, waarbij iemand anders rechtop kon blijven staan.
Ook was het mogelijk te gaan zitten op het plateau naast de kuip met de benen erin.
Vaak was er ook de mogelijkheid om staand in de kuip een douche te nemen.
Met het populairder worden van badruimtes met en douchecabines zijn ze in onbruik geraakt.
Met name de klauterpartij om er in te komen was voor ouderen nogal een toestand, het er weer uit komen zo mogelijk nog meer.
Zitbad, ligbad, bubbelbad, etc;
Voorkomend als vrijstaand bad of als inbouw bad in de materialen:- geëmailleerd gietijzer;
- naadloos plaatstaal;
- keramiek;
- polyester.
Principieel is hiertussen geen verschil. Alle baden (vrijstaand en inbouw) moeten worden aangesloten op de waterleiding en riool. Bij ingemetselde baden wel rekening houden met de eventuele bereikbaarheid van de nodige aansluitingen.
Badkamers werden vroeger gezien als een ruimte voor enkel functioneel gebruik.
Tegenwoordig worden ze gezien als een luxe ruimte voor ontspanning, genieten, relaxen en persoonlijke hygiëne.
Badkuipen (zitbaden, ligbaden, etc) zijn derhalve, evenals al het andere badkamersanitair, in belangrijke mate onderhevig aan modeverschijnselen en daarom in diverse maten en vormen in de handel.
Bidet:
Hoewel ze qua vorm enigszins op een toilet lijken is een bidet een zitwasbak met onderspoelinrichting. Bidets worden vooral gebruikt voor het wassen en reinigen van de uitwendige geslachtsorganen, de anus en voor de huid rondom.Bidets zijn uitermate geschikt voor mensen met fysieke beperkingen voor wie het moeilijk is in bad te gaan, of die bang zijn om uit te glijden in de douche.
Bidets zijn eveneens erg praktisch voor het wassen van de voeten.
Combinatie toilet bidet:
In de jaren zestig werd als alternatief de elektronische bidet geïntroduceerd, een hulpmiddel dat men als een luxe toiletzitting (toiletzitting met een beweegbare douchearm en een droog fohn) op de bestaande toiletten plaatste.|
De bidet komt net als de toiletpotten voor als staand- en als hangend model. Met dien verstande dat bij het hangend model het frame korter is omdat er geen stortbak nodig is.
|
|
Wasbak:
Er bestaan wasbakken voor elke behoefte, in alle vormen en maten en in diverse materialenvan goedkoop tot heel duur.
- wastafelbakken;
- handwasbakken (fonteintjes).
- Ondersteuning wasbakken op consoles aan muur;
- op onderbouwkasten
- of opgehangen middels ophanghaken.
Plaats van de kraan(en) afhankelijk van type wasbak en keuze gebruiker.
Hoogte van wasbak is afhankelijk van de gemiddelde hoogte van de mens en kan dus per badkamer gebruiker variéren.
bron: documentatie uit de jaren 70
Douche:
Afhankelijk van plaats en ondergrond
- een douchebak of verdiepte vloer;
- douchewandjes, een gordijn of geen van beiden;
- standaard of custom-made;
- etc.
Afmetingen afhankelijk van de situatie.
Let wel op!!
Niet elke inbouw van douche is simpel,
zeker niet in een jaren 30 woning van de vorige eeuw en wel met name het probleem van waar laat je het riool.
Een douche zonder douchebak is eigenlijk een vloer welke dienst doet als douchebak,
dus spelen met risico's want een waterdichte vloer in de woningbouw zonder kitnaadjes, etc. bestaat niet.
Goeie gewoonte en een sloot water.
(artikelfragment uit Eigen Huis Magazine december 2016 (de douche))
2e toilet
Aansluitingen en mogelijkheden als apart toilet. toilet(ruimte)
Divers:
Het kan handig zijn voor het schoonmaken van de badkamervloer en ook ingeval als bijv. de wasmachine overloopt, een afvoer in de badkamervloer te hebben. De vloer moet dan wel hiernaar op afschot worden gelegd.De luchtverversing capaciteit in de badruimte moet minimaal 14 dm3 /s bedragen en moet rechtstreeks naar buiten worden afgezogen.
De toevoer mag voor 100% plaats vinden via een overstroomvoorziening (spleet onder de deur).
Een opstelplaats voor een open verbrandingstoestel mag niet in een badruimte liggen.
In badkamers moeten alle waterleidingen en metalen delen van de vloer (Lewis platen), badkuip, douche, CV en dergelijke afzonderlijk geaard zijn met een blanke aardedraad.
Als de elektrische installatie niet is beveiligd met een aardlekschakelaar dan is alleen een scheerstopcontact (minimaal 600 mm vanaf kraan) toegestaan en moet de bediening van de verlichting middels een zo hoog mogelijk geplaatste trekschakelaar gechieden.
Als de installatie wel is beveiligd dan is een normaal geaard stopcontact en lichtbediening buiten een voorgeschreven zonering rondom douche of bad toegestaan.
Raadpleeg voor de exacte voorschriften en bijbehorende zonering de norm NEN 1010 of een erkend vakman.
Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
21-03-2017 (toegevoegd afbeelding lampetkan 04-11-2019)
| extra informatie behorende bij: | Geschiedenis van de badkamer: |
|
Tekening van badkamer Elisabeth Weeshuis te Culemborg - (architect Prins 1902):
bron: van Voorburg tot Triowijk - Bouwen in Culemborg rond 1900.
Het volpompen geschiedde nog per hand. De watertoren en bijbehorend waterleidingnet kwam pas later in 2011.
| extra informatie behorende bij: | Divers: |
|
Zonering
bron: water, electriciteit en gas - uitgave consumentenbond.
Ten behoeve van de elektriciteit zijn er in de badkamer vier zones.
(zie bovenstaande tekening)
De zones lopen door tot 5 cm in vloer, wand en plafond.
Zie verder de betreffende documentatie.
